3 yếu tố cốt lõi của một bài thuyết trình thành công

Làm thế nào thuyết trình thành công và tạo được ấn tượng tốt? Dưới đây là những điều bạn cần biết để tạo được bài thuyết trình chuyên nghiệp.

Theo tác giả, diễn giả, cựu nhà báo nổi tiếng Carmine Gallo, rất nhiều nhà lãnh đạo thông minh trên thế giới truyền tải thông điệp của mình đến nhiều người bằng lối diễn đạt đơn giản đến mức học sinh lớp 3 cũng có thể đọc và hiểu được.

Gần đây, tôi được mời tới tham dự buổi lễ tốt nghiệp MBA tại trường kinh doanh Stanford với vai trò diễn giả, như là một phần của chương trình “Mastery in Communication Initiative”. Sự kiện này có sự góp mặt của “những người tiên phong trong lĩnh vực truyền thông” với mục đích chia sẻ các quan điểm, sự nhìn nhận, hiểu biết của họ và hướng dẫn các tân Thạc sĩ về nghệ thuật và khoa học của sự thuyết phục, Pitching (kỹ thuật sử dụng lời nói để thuyết phục người khác, thường sử dụng cho các sự kiện đặc biệt), giao tiếp và các kỹ năng thuyết trình.

Trong bài thuyết trình của mình, tôi đã chia sẻ một vài kỹ thuật cụ thể có thể sử dụng ngay lập tức (mà không cần mất nhiều thời gian khổ luyện) để trình bày và thuyết phục ý tưởng của họ đối với đồng nghiệp, người hướng dẫn cũng như các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Trong đó, tôi có nhấn mạnh đến 3 yếu tố quan trọng nhất mà bất kỳ một bài thuyết trình nào muốn thành công cũng phải đạt được. “Thành công”, đối với một bài Pitching thường kéo dài từ 5 đến 10 phút nghĩa là phải tạo ra sự tác động đúng với ý muốn ban đầu của bạn – khiến người nghe hành động, mua hàng hay đầu tư vốn…

Những bài thuyết trình thành công phải: dễ hiểu, dễ nhớ và có cảm xúc.

Dễ hiểu (Understandable)

Những bài thuyết trình thành công không chứa các từ ngữ khó hiểu, phức tạp, buzzword (các từ chỉ được sử dụng trong những tình huống, văn cảnh nhất định) và gây nhầm lẫn. Mặc dù có nhiều cách để xây dựng một bài nói rõ ràng, dễ hiểu nhưng kỹ thuật yêu thích của tôi vẫn là “một tiêu đề thân thiện với Twitter” (Sự đơn giản trong logo và slogan của Twitter: “Twitter is the bird, the bird is Twitter” luôn là cảm hứng của rất nhiều diễn giả). Tôi học được điều này từ việc nghiên cứu các bài diễn thuyết của Steve Jobs và những diễn giả truyền cảm hứng nổi tiếng khác. Vào năm 2001, trong buổi ra mắt chiếc iPod, Jobs đã nói rằng “1000 bài hát trong chiếc iPod của tôi”. Đây là cách mà ông luôn sử dụng để mô tả các sản phẩm của mình và chỉ sử dụng một câu duy nhất. Thậm chí, trước khi Twitter tồn tại, các mô tả sản phẩm của Jobs cũng chưa bao giờ vượt quá 140 ký tự.

Không chỉ nổi tiếng về sáng tạo, huyền thoại công nghệ này còn nổi danh với bộ phim quảng cáo (phục vụ cho chiến dịch “Think Different”) mang tên “Crazy Ones” (tạm dịch: Những kẻ điên rồ) có nội dung như sau:

Đây là những người dở hơi, lập dị, nổi loạn, gây rối. Những người không tuân theo luật lệ. Họ giống như nồi tròn vung méo. Họ nhìn mọi thứ khác với lẽ thông thường.

Họ không ưa các nguyên tắc. Họ làm đảo lộn hiện trạng. Bạn có thể trích dẫn họ, bất đồng với họ, vinh danh hay lăng mạ họ.

Nhưng điều duy nhất bạn không thể làm là lờ họ đi vì họ thay đổi thế giới và thúc đẩy nhân loại tiến lên phía trước.

Và trong khi một số người coi họ là những kẻ điên khùng, chúng tôi lại thấy ở đó phẩm chất của những thiên tài.

Bởi chỉ những người đủ điên rồ để nghĩ mình có thể thay đổi thế giới mới là những người thực sự làm được điều đó.

Mặc dù học sinh lớp 2, lớp 3 trung bình có thể không hiểu được ý nghĩa một số từ nhưng nhìn chung các em đều đọc được nó. Và khi đưa đoạn quảng cáo cho con gái của tôi đang học lớp 2 đọc, nó cũng chỉ lúng túng trước hai từ là: trích dẫn và thiên tài.

Tôi cũng đã từng nói chuyện với Daniel Pink – tác giả của cuốn sách bán chạy “To Sell is Human” (Từ bản năng đến nghệ thuật bán hàng). Pink là một người rất thành thạo về các kỹ năng nói trước đám đông và có nhiều năm kinh nghiệm trong vai trò là người viết diễn văn (speechwriter) trong lĩnh vực chính trị trước khi viết sách. Khi chuẩn bị bài thuyết trình, ông thường tự hỏi: “Ý tưởng lớn nhất mà mình muốn mọi người rút ra được từ bài nói này là gì?”

Nếu bạn đang “pitch” một sản phẩm thì thứ mà bạn muốn khách hàng hoặc nhà đầu tư hiểu được về nó là gì? Nếu có thể mô tả chỉ dưới 140 từ thì bạn sẽ giúp người nghe dễ dàng nắm bắt được thông tin sản phẩm cũng như lợi ích của nó đối với cuộc đời họ.

Ngoài Steve Jobs và Daniel Pink thì cũng đã có nhiều nhà lãnh đạo thông minh sử dụng cách này khi tiến hành giới thiệu sản phẩm, chẳng hạn như CEO Telsa Elon Musk. Musk từng cho biết ông đọc hướng dẫn sử dụng tên lửa Liên Xô chỉ để giải trí, nhưng khi diễn thuyết trước công chúng, người ta lại thấy ông nói với ngôn ngữ mà một học sinh trung bình lớp 2 cũng có thể đọc, và trong nhiều trường hợp, có thể hiểu được.

Ví dụ, trong lần ra mắt dòng pin năng lượng Powerwall của Telsa vào tháng Tư năm ngoái, Musk lý giải sản phẩm này là loại pin dùng trong nhà có khả năng nhận ánh sáng Mặt Trời từ các tấm quang điện trên mái nhà và chuyển hóa chúng thành năng lượng dự trữ. Mặc dù chúng được thiết kế dành cho người tiêu dùng bình thường nhưng công nghệ đằng sau sản phẩm này lại cực kỳ phức tạp. Vậy nên trước mặt khách hàng, Musk đã giải thích sản phẩm bằng cách sử dụng ngôn từ cực kỳ đơn giản và gần như không có dòng chữ nào trên slide, toàn bộ là hình ảnh.

Phần còn lại của bài thuyết trình đa phần được truyền tải với ngôn ngữ đơn giản và ít sử dụng từ ngữ nhất có thể, giống như cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill từng nói: “Từ ngắn gọn là những từ tốt nhất và những từ thông dụng mà ngắn gọn lại càng tốt hơn. Ý nghĩa của chúng sẽ gắn liền với tính cách nhân vật và điều đó giúp họ thu hút được đông đảo người nghe hơn”. Ông cũng từng là một cựu phóng viên, người hiểu rõ việc sử dụng từ ngữ càng ngắn gọn sẽ càng tiếp cận được nhiều người.

Đồng thời, khi công nghệ ngày càng trở nên phức tạp thì thông điệp truyền tải đến khách hàng phải đơn giản hết mức có thể. Đừng cảm thấy ngu ngốc khi bạn đang đơn giản hóa mọi thứ, bởi điều đó sẽ giúp bạn tiếp cận được nhiều khách hàng hơn trong lúc cố gắng làm nổi bật chúng.

Dễ nhớ (Memorable)

Nếu khán giả không thể ghi nhớ ngay điều bạn nói trong buổi thuyết trình hoặc không thể nhớ lại được thì bài diễn văn của bạn có tuyệt vời đến đâu cũng chẳng quan trọng nữa.

Tương tự, cũng có khá nhiều cách để giúp bạn truyền tải thông điệp một cách dễ nhớ tới người nghe nhưng kỹ thuật yêu thích của tôi là “The rule of three” (quy tắc số 3). Các nhà thần kinh học, nói chung, đều đồng ý rằng tâm trí con người – trong ngắn hạn – chỉ có thể hấp thụ được khoảng 3 đến 7 vấn đề hay còn gọi là “working memory” – trí nhớ làm việc – loại trí nhớ để phân tích những dữ kiện, sự việc tức thì và kéo dài trong chốc lát (Đây là lý do tại sao số điện thoại chỉ có 7 số. Cách đây từ rất lâu, các nhà khoa học cũng đã khám phá ra rằng nếu yêu cầu ai đó nhớ 8 chữ số thì họ sẽ nhanh chóng quên toàn bộ chuỗi số). Con số kỳ diệu – không quá nhiều và không quá ít – dường như là số 3.

Vậy thì áp dụng ở đây như thế nào? Bạn có thể chia bài thuyết trình thành 3 phần, thảo luận về 3 lợi ích của sản phẩm hoặc chỉ rõ cho khán giả “3 bước hành động” mà họ có thể thực hiện. Kết nối các nội dung thành các nhóm gồm 3 ý tưởng tốt nhất sẽ dễ dàng ghi nhớ hơn rất nhiều.

Có cảm xúc (Emotional)

Có hàng loạt nghiên cứu chỉ ra rằng yếu tố cảm xúc sẽ lấn át các phân tích cứng nhắc. Bạn cần đưa ra dữ liệu và bằng chứng để củng cố cho luận điểm của mình nhưng thể hiện cảm xúc trong bài thuyết trình thường mới là yếu tố kích thích mọi người hành động.

Maxhub V6 ViewPro Series – Màn hình tương tác thông minh dành cho doanh nghiệp

Maxhub WB01 – Bộ trình chiếu không dây thông minh

Maxhub BM21 – Loa hội nghị trực tuyến

Maxhub WT01A – Phụ kiện chia sẻ không dây nhanh

Maxhub SL22MC – Bục giảng, bục phát biểu thông minh

Maxhub UC P25 – Camera PTZ 4K

Maxhub UC S15 – Camera Soundbar Wireless All in one

Maxhub UC S07 – Camera Soundbar Wireless All in one – Non OS