Có bao giờ khi đang xem phim, xem youtube hay đang nghe nhạc thì bạn bắt gặp những con số 128kpbs, 320kpbs v.v…? Con số này càng cao đồng nghĩa chất lượng hình ảnh càng rõ và sắc nét hay chất lượng âm thanh càng đầy đủ. Những con số trên được gọi là Bitrate. Vậy bitrate là gì và tại sao bitrate lại quan trọng như vậy? Hôm nay Tân Phát sẽ cùng bạn đi tìm hiểu qua một số thông tin về bitrate nhé.
Bitrate là gì?
Bitrate là thuật ngữ chỉ khối lượng dữ liệu được truyền đi trong một khoảng thời gian. Người ta còn gọi bitrate là tốc độ bit. Bitrate được gộp từ Bit (đơn vị tính dữ liệu thường được sử dụng trong công nghệ thông tin, máy tính,…) và rate (tỷ lệ).
Tốc độ bit được xác định bằng đơn vị bit trên giây, kí hiệu: “bit/s”, ngoài ra còn có các đơn vị như 1 kbit/s = 1,000 bit/s, 1 Mbit/s = 1,000 kbit/s, 1 Gbit/s = 1,000 Mbit/s hoặc 1 Tbit/s = 1000 Gbit/s.
Trong thực tế thì người ta hay sử dụng ký hiệu bps thay cho bit/s. Đây cũng là lý do bạn hay gặp các ký hiệu trên video là kbps hay Mbps,… chứ không thấy ký hiệu bit/s.
Ví dụ, “1 Mbps” được dùng để chỉ một triệu bit trên giây. Số bitrate càng lớn thì chất lượng hình ảnh càng mượt mà, sắc nét và chi tiết hơn.
Bitrate trong âm thanh
Bitrate trong lĩnh vực này dùng để chỉ tốc độ truyền của 1 tập tin âm thanh. Các định dạng âm thanh phổ biến đều sử dụng bitrate để chỉ tốc độ truyền tải. File âm thanh ở đây gồm các định dạng phổ biến như: mp3,wav, ogg, aac, amr, wma, flac,…Nó phản ánh chất lượng của nhạc, bitrate càng cao thì âm thanh càng đầy đủ và chất lượng hơn. Tuy nhiên nếu file nguồn của bạn chất lượng kém, chỉ nâng tốc độ bit cũng không làm chất lượng file tốt lên. Vì vậy quy luật “bitrate cao hơn nghĩa là tốt hơn” nhìn chung vẫn đúng, nhưng không phải tuyệt đối.
Sau đây là những tốc độ bitrate audio của định dạng MP3 gồm:
- 32 kbit/s – nhìn chung chỉ chấp nhận được đối với lời nói.
- 96 kbit/s – thường dùng cho lời nói hoặc phát luồng chất lượng thấp.
- 128 or 160 kbit/s – chất lương tốc độ bit tầm trung.
- 192 kbit/s – tốc độ bit cho chất lượng trung bình.
- 256 kbit/s – một tốc độ bit chất lương cao thường dùng.
- 320 kbit/s – cấp độ cao nhất được hỗ trợ bởi tiêu chuẩn MP3.
Bitrate trong video
Bitrate trong lĩnh vực video là chỉ tốc độ truyền của tập tin file video. File video đề cập ở đây là hầu hết các định dạng video phổ biến. Khi bitrate video càng cao thì chất lượng video cũng tỉ lệ thuận theo. Bạn sẽ được xem một video có chất lượng càng tốt, càng chi tiết trên điện thoại, máy tính,… Bitrate video thì đa dạng hơn là bitrate audio.
Sau đây là một số tốc độ bitrate video:
- 16 kbit/s: chất lượng thấp nhất thường có trên điện thoại hình.
- 128-384 kbit/s: chất lượng của các hội nghị truyền hình.
- 400 kbit/s: tương đương với video trên youtube 240p.
- 750 kbit/s: tương đương với video trên youtube 360p.
- 1 Mkbit/s: tương đương với chất lượng video 480p trên youtube.
- 1.5 Mkbit/s: chất lượng của VCD.
- 2.5 Mkbit/s: tương đương với chất lượng 720p trên youtube.
- 3.8 Mkbit/s: chất lượng video chất lượng 720p (chế độ 60fps).
- 4.5 Mbit/s: tương đương video YouTube 1080p (sử dụng H.264).
- 6.8 Mbit/s: tương đương video YouTube 1080p (ở chế độ 60 fps).
- 9.8 Mbit/s: chất lượng của DVD (nén MPEG2).
Maxhub UC P25 – 1 thiết bị có thông số video bitrate từ 32kbps ~ 51200kbps
Bitrate trong hình ảnh
Bitrate đối với hình ảnh là tổng số dữ liệu được ghi lại trong mỗi giây mà camera thu được. Số bitrate, chất lượng hình ảnh và dung lượng bộ nhớ sẽ tỷ lệ thuận cùng nhau. Số bitrare cao thì chất lượng hình ảnh cho ra sẽ tốt, tuy nhiên kéo theo đó là dung lượng bộ nhớ tăng. Muốn tăng chất lượng của hình ảnh, có thể xử lý bằng cách tăng bitrate không? Câu trả lời là không, các bạn hãy ghi nhớ rằng, nếu chất lượng file gốc đã thấp sẵn, cho dù bạn có tăng thêm bao nhiêu bitrate thì đều không cứu vớt được chất lượng hình ảnh.
Bitrate với ổ cứng và SSD
Khi tìm hiểu được định nghĩa và vai trò của Bitrate, có lẽ các bạn cũng đã hiểu được tầm quan trọng của bitrate với ổ cứng và ổ SSD. Bitrate quyết định đến tốc độ đọc và ghi của các ổ. Vì vậy, nó ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ mở file/ lưu file hay các chương trình và các game nặng.
Ổ cứng thông thường đều có cùng tốc độ đọc/ghi, vì thế yếu tố khác biệt duy nhất đến từ tốc độ vòng quay RPM: 5.400, 7.200 hay 10.000. Tuy nhiên, ổ SSD không dựa vào tốc độ RPM để định tốc độ đọc/ghi mà sử dụng chip điều khiển cho các tác vụ này.
Bitrate đối với internet
Tốc độ internet của bạn luôn tỷ lệ thuận với số Bitrate, số bitrate càng cao thì tốc độ internet càng nhanh. Bạn có thể làm một bài kiểm tra tại Ookla Speed Test (http://www.speedtest.net/) để kiểm tra tốc độ mạng của máy tính nhà mình nhé. Ngoài ra, bạn có biết rằng, ở một vài nơi trên thế giới, tốc độ bitrate có thể lên đến 1 Gbps (1000 Mbps). Trong đó vài MBps đến vài chục MBps là Bitrate là tốc độ trung bình của một mạng internet bình thường.
Bitrate có quan trọng không?
Có, nhìn số bitrate có thể phản ánh được chất lượng của phần cứng (ổ cứng, dây mạng) và dữ liệu (nhạc, video,…). Thường các phần cứng hỗ trợ bitrate càng cao thì càng đắt tiền nhưng đem lại trải nghiệm càng tốt.
Các loại mã hóa bitrate phổ biến
CBR (Constant Bit Rate)
CBR là viết tắt của Constant bitrate và là một phương thức mã hóa giữ cho bitrate giống nhau. VBR, ngược lại, là một bitrate biến. Khi dữ liệu âm thanh được mã hóa bởi codec, giá trị cố định được sử dụng là: 128, 256 hoặc 320 Kbps.
Ưu điểm của việc sử dụng phương pháp CBR là dữ liệu âm thanh thường xử lý nhanh hơn so với các giải pháp thay thế. Tuy nhiên, các tệp được tạo không được tối ưu hóa tốt cho chất lượng so với lưu trữ, như trường hợp của VBR.
CBR rất hữu ích để truyền phát các tập tin đa phương tiện. Nếu kết nối bị giới hạn chỉ hoạt động ở tốc độ 320 Kb / giây, tốc độ bit không đổi 300 Kb / giây hoặc thấp hơn có lợi hơn so với thay đổi trong suốt quá trình truyền vì nó có thể tăng cao hơn mức cho phép.
VBR (Variable Bit Rate)
VBR cho phép tốc độ bit của tệp âm thanh tăng hoặc giảm động trong phạm vi mục tiêu. Ví dụ, bộ mã hóa LAME thay đổi trong khoảng từ 65 Kbps đến 320 Kbps.
Ưu điểm lớn nhất của VBR khi so sánh với CBR là chất lượng âm thanh so với tỷ lệ kích thước tệp. Bạn thường có thể đạt được kích thước tệp nhỏ hơn bằng cách mã hóa âm thanh bằng VBR thay vì CBR do cách thay đổi tốc độ bit tùy thuộc vào bản chất của âm thanh.
Tốc độ bit giảm cho sự im lặng hoặc các phần yên tĩnh hơn của bài hát. Đối với các khu vực phức tạp hơn của một bài hát có chứa hỗn hợp tần số, tốc độ bit tăng (lên tới 320 Kb / giây) để đảm bảo chất lượng âm thanh được duy trì. Sự thay đổi trong bitrate này làm giảm không gian lưu trữ cần thiết so với CBR.
Tuy nhiên, nhược điểm của các tệp được mã hóa VBR là chúng có thể không tương thích với các thiết bị điện tử cũ như CBR. Cũng mất nhiều thời gian hơn để mã hóa âm thanh bằng VBR vì quá trình này phức tạp hơn.
Nên chọn CRB hay VBR?
Trừ khi bạn bị hạn chế bởi phần cứng cũ chỉ hỗ trợ các định dạng âm thanh được mã hóa bằng CBR, thì VBR là phương pháp được đề xuất. Hỗ trợ cho VBR trong các thiết bị phần cứng như máy nghe nhạc MP3 và PMP thường bị tấn công và bỏ lỡ, nhưng ngày nay, nó thường là một tính năng tiêu chuẩn.
VBR cung cấp cho bạn sự cân bằng tốt nhất giữa chất lượng và kích thước tệp. Do đó, lý tưởng cho các thiết bị di động có dung lượng lưu trữ hạn chế hoặc nơi bạn muốn sử dụng hiệu quả các giải pháp lưu trữ khác như ổ đĩa flash USB hoặc thẻ ghi chú.
Các định dạng âm thanh hỗ trợ cho mã háo CBR và VBR:
- MP3: .mp3
- WMA: .wma
- OGG: .ogg
Để Bitrate bao nhiêu là đẹp?
Trong từng trường hợp, hoàn cảnh chúng ta sẽ có những mức bitrate cho phù hợp:
- Đối với các tệp âm thanh, bitrate phổ biến nhất hiện tại là 320kpbs, nếu như bạn muốn nghe nhạc với chất lượng cao hơn, có thể chọn ở mức Lossless.
- Đối với các video: 720p là mức bitrate tối thiểu để có được chất lượng hình ảnh tốt, ngoài ra bạn có thể tăng độ phân giải lên 1080 hoặc 4k nếu như cấu hình, màn hình của thiết bị đủ để hiển thị. Như vậy, sẽ có trải nghiệm tốt hơn khi xem.
- Đối với các tệp hình ảnh: Bạn cần dựa vào kích thước của từng ảnh để có được bitrate phù hợp. Ví dụ với ảnh có kích thước: 3120×3027 bitrate sẽ là 6.75MB, 720×960 (43.0Kb), 5472×3648 (5.26Mb), 2048×2048 (983kb),…