[Giải đáp] Vị vua nào đã xây dựng Vạn Lý Trường Thành?

Vạn Lý Trường Thành là một trong những công trình vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại, gắn liền với nền văn minh Trung Hoa cổ đại. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết vị vua nào thực sự xây dựng Vạn Lý Trường Thành và quá trình hình thành của công trình này kéo dài trong bao nhiêu thế kỷ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguồn gốc, người khởi xây, cũng như những giai đoạn quan trọng làm nên bức tường huyền thoại này.

Vị vua nào đã xây dựng Vạn Lý Trường Thành?

Tần Thủy Hoàng – vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc – chính là người khởi xướng việc xây dựng Vạn Lý Trường Thành có quy mô thống nhất và liên kết toàn bộ.

  • Ông trị vì từ năm 221 TCN – 210 TCN.
  • Sau khi thống nhất 6 nước, Tần Thủy Hoàng ra lệnh nối lại các đoạn tường thành rời rạc mà các nước chư hầu xây dựng trước đó nhằm ngăn chặn các bộ tộc du mục phía Bắc (đặc biệt là Hung Nô).
  • Công trình dưới thời nhà Tần kéo dài hàng ngàn km và được xem là nền móng quan trọng nhất của Vạn Lý Trường Thành ngày nay.
vi-vua-nao-da-xay-dung-van-ly-truong-thanh (4)

Vạn Lý Trường Thành không chỉ do một vua xây dựng, nhưng Tần Thủy Hoàng là người xây dựng và liên kết các đoạn thành quy mô lớn nhất, biến chúng thành một hệ thống phòng thủ thống nhất.

Vạn Lý Trường Thành bắt đầu xây từ khi nào?

Lịch sử của Vạn Lý Trường Thành không chỉ gói gọn trong thời Tần Thủy Hoàng mà trải dài hơn 2.000 năm, gắn liền với nhiều triều đại Trung Quốc. Công trình vĩ đại này được hình thành từ nhu cầu phòng thủ trước các bộ tộc du mục phương Bắc.

vi-vua-nao-da-xay-dung-van-ly-truong-thanh

Các giai đoạn hình thành chính của Vạn Lý Trường Thành

Giai đoạnTriều đạiĐặc điểm xây dựng
Thế kỷ 7 – 4 TCNCác nước Yên, Triệu, TềXây dựng những đoạn tường thành rời rạc để phòng thủ lẫn nhau và chống các bộ tộc phía Bắc. Đây là những “phiên bản sơ khai” của Trường Thành.
221 – 210 TCNNhà Tần (Tần Thủy Hoàng)Lần đầu tiên thống nhất các đoạn tường cũ và xây mới hàng ngàn km. Ông cho liên kết các bức tường rải rác thành một hệ thống phòng thủ quy mô lớn. Đây là cột mốc quan trọng nhất trong lịch sử công trình.
202 TCN – 220Nhà HánMở rộng Trường Thành về phía Tây, kéo dài đến cả tuyến Con đường Tơ lụa nhằm bảo vệ hoạt động giao thương.
Bắc Ngụy – Bắc TềThời Nam Bắc triềuTiếp tục củng cố và xây mới để đối phó các bộ tộc du mục mạnh thời kỳ này.
Nhà Minh (1368 – 1644)Là triều đại xây dựng công phu nhấtXây lại phần lớn Trường Thành bằng đá và gạch thay vì đất nện như trước, tạo nên hình dáng kiên cố mà chúng ta nhìn thấy ngày nay. Đây được xem là giai đoạn hoàn thiện nhất.

Vạn Lý Trường Thành không phải là công trình được xây dựng trong một thời điểm, mà là kết quả của nhiều thế hệ, nhiều triều đại nối tiếp nhau xây dựng, củng cố và mở rộng. Nhờ đó, công trình mới đạt được quy mô và giá trị lịch sử – văn hóa đồ sộ như ngày nay.

Vì sao Tần Thủy Hoàng xây Vạn Lý Trường Thành?

Sau khi thống nhất Trung Hoa vào năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng đứng trước thách thức lớn nhất: bảo vệ một lãnh thổ rộng lớn và củng cố quyền lực của triều đại mới. Việc xây dựng Vạn Lý Trường Thành vì thế trở thành chiến lược trọng yếu của ông.

vi-vua-nao-da-xay-dung-van-ly-truong-thanh (2)

Những mục đích chính của việc xây dựng:

  • Bảo vệ biên giới phía Bắc khỏi Hung Nô: Hung Nô thời kỳ này là thế lực du mục mạnh mẽ, thường xuyên tấn công cướp phá các vùng biên giới. Hệ thống tường thành liên tục giúp quân Tần chặn đứng các cuộc đột kích và tạo rào chắn tự nhiên.
  • Củng cố sức mạnh và ổn định lãnh thổ sau khi thống nhất: Sau nhiều thế kỷ chiến tranh giữa các nước chư hầu, nhà Tần cần một hệ thống phòng thủ quy mô lớn để đảm bảo an ninh cho đế chế mới thành lập.
  • Kiểm soát giao thương và quản lý sự di chuyển của dân cư: Trường Thành không chỉ là tuyến phòng thủ mà còn là hệ thống quản lý biên giới. Nhiều đồn trú, trạm gác, cổng thành được xây dựng để kiểm soát hàng hóa, thu thuế và giám sát việc qua lại giữa các vùng.
  • Khẳng định quyền lực tuyệt đối của hoàng đế: Dự án khổng lồ này là minh chứng cho sức mạnh tập trung quyền lực thời Tần. Việc huy động lực lượng lao động khổng lồ và xây dựng công trình dài hàng nghìn km thể hiện uy quyền và tầm nhìn của Tần Thủy Hoàng.

Việc xây dựng Trường Thành thời Tần kéo dài gần 10 năm, huy động hàng trăm nghìn dân phu, binh lính và tù nhân. Điều này cho thấy mức độ đồ sộ và yêu cầu nhân lực cực lớn của công trình.

Những sự thật thú vị về Vạn Lý Trường Thành

Vạn Lý Trường Thành không chỉ nổi tiếng nhờ quy mô đồ sộ mà còn bởi những câu chuyện lịch sử, kỹ thuật xây dựng và giá trị văn hóa kéo dài hàng thiên niên kỷ. Dưới đây là những sự thật thú vị giúp bạn hiểu rõ hơn về công trình vĩ đại này:

vi-vua-nao-da-xay-dung-van-ly-truong-thanh (3)

Tổng chiều dài hơn 21.000 km – dài nhất trong lịch sử nhân loại

Kết quả khảo sát toàn diện nhất được công bố năm 2012 cho thấy hệ thống Trường Thành có tổng chiều dài 21.196 km, bao gồm:

  • Các đoạn tường gạch và đá thời Minh
  • Tường đất nện thời Tần, Hán
  • Hào nước, tuyến phòng thủ phụ
  • Tháp canh, đồn trú, đường vận chuyển quân lương

Nếu đi bộ liên tục không nghỉ, phải mất hơn 1 năm để đi hết toàn bộ tuyến tường này. Đây là công trình dài nhất từng được con người xây dựng.

Công trình quân sự cổ đại lớn nhất thế giới – được xây trong hơn 2.000 năm

Không một quốc gia nào khác trên thế giới sở hữu một hệ thống phòng thủ được triển khai qua nhiều triều đại như Trung Quốc:

  • Bắt đầu từ thời Xuân Thu – Chiến Quốc
  • Mở rộng mạnh dưới thời Tần Thủy Hoàng
  • Củng cố và kéo dài thời Hán
  • Hoàn thiện, xây kiên cố nhất thời Minh

Việc xây dựng liên tục qua hàng nghìn năm biến Vạn Lý Trường Thành thành biểu tượng sức mạnh chiến lược, phản ánh sự lo lắng trước nguy cơ xâm lược từ các bộ tộc phương Bắc.

Không thể nhìn thấy từ Mặt Trăng – nhưng có thể thấy từ quỹ đạo thấp

Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất là “Vạn Lý Trường Thành có thể nhìn thấy từ Mặt Trăng.”
Thực tế:

  • Các phi hành gia NASA xác nhận không thể quan sát bằng mắt thường từ khoảng cách 384.000 km.
  • Lý do:
    • Công trình quá hẹp (trung bình 5–6m)
    • Màu sắc hòa vào địa hình tự nhiên
  • Tuy nhiên, từ quỹ đạo thấp Trái Đất (khoảng 160–500 km), một số đoạn có thể được nhìn thấy nếu ánh sáng thuận lợi và không có mây.

Điều này càng cho thấy Trường Thành không chỉ đồ sộ theo chiều dài, mà còn tinh tế và hòa hợp với cảnh quan.

UNESCO công nhận là Di sản Thế giới năm 1987

Năm 1987, Vạn Lý Trường Thành được ghi danh vào UNESCO nhờ:

  • Giá trị lịch sử đặc biệt
  • Tầm quan trọng quân sự
  • Kỹ thuật xây dựng độc đáo (đất nện, đá, gạch nung)
  • Ảnh hưởng sâu rộng tới văn hóa Trung Hoa

UNESCO ca ngợi đây là một trong những “kỳ quan nhân tạo nổi bật nhất mọi thời đại”.

Không chỉ là tường thành – mà là cả một hệ thống công sự khổng lồ

Nhiều người nghĩ Trường Thành chỉ là “bức tường dài”. Thực tế, nó gồm:

  • Tường, rào chắn
  • Hào nước
  • Tháp lửa báo hiệu (phong hỏa đài)
  • Trạm gác, đồn trú
  • Đường vận chuyển lương thực
  • Hệ thống liên lạc bằng khói và lửa

Khi kẻ địch xuất hiện, quân lính đốt lửa tại các phong hỏa đài, truyền tín hiệu có thể đi xa tới hàng trăm km chỉ trong vài phút.

Biểu tượng quyền lực và tinh thần kiên cường của người Trung Hoa

Vạn Lý Trường Thành không chỉ là công trình quân sự, mà còn đại diện cho:

  • Sức mạnh tập thể: hàng trăm nghìn dân phu, binh lính, tù nhân đã tham gia xây dựng
  • Quyết tâm bảo vệ lãnh thổ trước các bộ tộc du mục
  • Ý chí vượt qua khó khăn khi phải xây dựng ở nơi núi cao, sa mạc khắc nghiệt
  • Niềm tự hào dân tộc, là biểu tượng nhận diện của Trung Quốc trên thế giới

Cho đến nay, hình ảnh Trường Thành vẫn xuất hiện trong phim ảnh, văn hóa đại chúng, tiền xu và kiến trúc hiện đại.

Nhiều đoạn bị thời gian bào mòn – chỉ còn khoảng 30% vẫn còn nguyên vẹn

Theo thống kê, chỉ khoảng 1/3 công trình được bảo tồn tốt, chủ yếu là tường thời Minh.
Nhiều đoạn thời Tần – Hán chỉ còn mờ dấu do:

  • Gió cát
  • Sa mạc hóa
  • Sụt lún
  • Tác động của con người

Hiện chính phủ Trung Quốc đang triển khai nhiều dự án trùng tu nhằm cứu những đoạn đang nguy cấp.

Tham khảo thêm:

Kết luận

Vị vua nào đã xây dựng Vạn Lý Trường Thành? Vạn Lý Trường Thành là công trình vĩ đại bậc nhất trong lịch sử nhân loại, gắn liền với tên tuổi Tần Thủy Hoàng – vị hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Quốc và cũng là người đặt nền móng quan trọng nhất cho hệ thống tường thành kéo dài hàng nghìn km. Tuy nhiên, đây không phải là công trình của riêng một triều đại, mà là thành quả của nhiều thế hệ, từ thời Xuân Thu – Chiến Quốc đến nhà Minh.

Tân Phát

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *